Klapy przeciwpożarowe wentylacyjne – system bezpieczeństwa w kanałach powietrznych

Co to są klapy przeciwpożarowe?

Klapy przeciwpożarowe wentylacyjne to specjalistyczne urządzenia instalowane w przewodach wentylacyjnych, mające za zadanie powstrzymać rozprzestrzenianie się ognia i dymu w razie pożaru. W normalnym trybie pracy pozostają otwarte i przepuszczają strumień powietrza; w sytuacji wzrostu temperatury zamykają się automatycznie, odcinając drogę pożarowi przez instalację wentylacyjną.

Ich rola w systemie ochrony p-poż budynku jest kluczowa — stanowią wsparcie dla przegrody przeciwpożarowej oraz wspierają wydzielanie stref pożarowych.

Główne funkcje i zalety

Rodzaje klap przeciwpożarowych

Klapy ppoż można podzielić ze względu na sposób działania, konstrukcję czy funkcje dodatkowe. Do najczęstszych należą:

• Klapy odcinające (wyłączające) – normalnie otwarte, zamykają się po zadziałaniu elementu termicznego (topika lub czujnika).

• Klapy blokujące – projektowane, by utrzymać zamknięcie klapy przez określony czas trwania pożaru, nawet jeżeli system sterowania utraci zasilanie

• Klapy nieodwracalne – po zamknięciu już się nie otwierają (stosowane tam, gdzie wymagane jest jednostronne zabezpieczenie stref)

• Wersje dymoszczelne – dodatkowo gwarantują, że dym nie przeniknie przez zamkniętą klapę

• Klapy rewizyjne ppoż – umożliwiają dostęp inspekcyjny, serwisowy, przy zachowaniu klas odporności ogniowej (np. EI90 w wersji włazu rewizyjnego) 

Każdy typ klapy ma swoje miejsce w projekcie – chodzi o precyzyjny dobór na podstawie przejścia instalacji przez przegrody ogniowe, klasy odporności budynku, klasyfikacji stref ZL/PM itp.

Klasyfikacja i normy – co musisz wiedzieć

• Klapy przeciwpożarowe są testowane według normy PN-EN 13501-3 (odpowiednio dla instalacji wentylacyjnych). 

• Dla klap odcinających w systemach oddymiania stosuje się normę PN-EN 13501-4 oraz wymogi specyficzne. 

• Oznaczenia EI, E, I (np. EI 60, EI 120) określają czas, przez jaki klapa zachowuje izolacyjność i szczelność ogniową

• Czas odporności może sięgać 60, 90, 120 a nawet więcej minut, zależnie od projektu i wymagań przepisów. 

• Często stosowane klasyfikacje obejmują także dopuszczenie pracy pod ciśnieniem (np. S500, S1000, S1500) – czyli jakie różnice ciśnień mogą występować w przewodzie, gdy klapa działa. 

• Klapy muszą być dobrane tak, aby ich odporność ogniowa nie była niższa niż odporność przegrody, przez którą są prowadzone (np. strop, ściana). 

Jak dobrać właściwą klapę?

Oto najważniejsze kryteria, które musisz uwzględnić przy wyborze:

1. Miejsce montażu – w ścianie, stropie, w kanale prostokątnym lub okrągłym

2. Kierunek przepływu i orientacja kanału – czy powietrze przepływa w pionie, poziomie, czy skośnie

3. Wymagana odporność ogniowa – określona w projekcie ppoż, np. EI60, EI90, EI120

4. Klasa szczelności dymoszczelności (jeśli klapa ma też zatrzymywać dym)

5. Zakres ciśnień roboczych – aby klapa wytrzymała różnice ciśnienia w kanale

6. Funkcje dodatkowe: sygnalizacja sygnałowa, możliwość podłączenia do systemu alarmowego, wymuszenie otwarcia, itp.

7. Normy i certyfikaty – sprawdzaj Deklaracje Właściwości Użytkowych (DoP), certyfikaty zgodności, testy ogniowe

8. Warunki montażu i serwisu – dostęp do mechanizmu, wymagane odległości od przegrody, możliwość inspekcji

Dobór niewłaściwej klapy może skutkować brakiem dopuszczenia obiektu do użytkowania lub niewystarczającą ochroną.